De thesaurieën van de ABI's worden gecentraliseerd met die van de GOB, wat het mogelijk maakt de financiering van het Gewest te optimaliseren (het betreft cashpooling). Wanneer de GOB een subsidie uitbetaalt aan een ABI, brengt dit een kasuitgave te weeg voor de GOB, die het risico loopt debetrente te moeten betalen. De ABI die de subsidie ontvangt, geniet daarentegen creditrente. Omdat de creditrente lager ligt dan de debetrente, lijdt de gewestelijke entiteit verlies. Daarom werden de thesaurieën bij het Gewest gecentraliseerd (om dit rente-effect te neutraliseren).

De Ordonnantie houdende de Codex van de openbare financiën van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voorziet erin dat elke ABI deelneemt aan deze financiële centralisatie. In ruil voor deelname aan de financiële centralisering ontvangen de ABI's een dotatie voor goed financieel beheer (de FCCB-dotatie). Deze dotatie wordt berekend door het FCCB ("Financieel Coördinatiecentrum voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest", dat deel uitmaakt van het bestuur Brussel Financiën en Begroting en meer bepaald van het Agentschap van de Schuld) op basis van de kwaliteit van de afvlakking (smoothing) van de financiële stromen en de kwaliteit van de thesaurieramingen die de instelling wekelijks aan het FCCB bezorgt.

De subsidies¹ die de Brusselse Hoofdstedelijke Regering toekent aan de ABI's worden daarom gestort op een specifieke bankrekening, "transitrekening" genoemd, die de GOB opent op naam van elke ABI. Daartoe krijgt elke ABI een domeinnaam met 3 cijfers toegewezen, die als volgt wordt overgenomen in het bankrekeningnummer voor een gemakkelijke herkenning: 091-2310xxx-53.

Op te merken valt dat de ABI's noch houder, noch medehouder van die rekening zijn. Ze beschikken niet over tekenbevoegdheid en zijn evenmin gemachtigd om opvragingen of betalingen te verrichten via de transitrekening. Die rechten berusten uitsluitend bij de centraliserende rekenplichtige van de uitgaven en het cashpooling-systeem van het FCCB. De transitrekening kan evenwel enkel gedebiteerd worden ten gunste van de eigen rekening van de ABI die vermeld staat in de overeenkomst.

¹Als de ABI haar eigen rekeningnummer opgeeft in een schuldvordering (SV), moet de subsidie toch gestort worden op de transitrekening.

2.1 Werking

Bij de GOB is elke transitbankrekening gekoppeld aan een grootboekrekening "bank" met nummer "550xxx1000", waarbij de "xxx" overeenstemt met de domeinnaam. Deze rekeningen worden beheer door de centraliserende rekenplichtige van de uitgaven.

De financiële bewegingen op die transitrekening geven aanleiding tot automatische CODA-bewegingen op de rekening 4880010000, die balansrekening is. Wanneer een beweging plaatsvindt op een transitrekening, leidt dit tot een vermindering van de schuld van de GOB t.a.v. de ABI (bij een kasuitgave) of een toename van die schuld (bij een kasontvangst, wat het geval is wanneer de GOB de bedragen van de dotatie op de transitrekening stort). De transitrekening van de ABI behoort immers de GOB toe. Het saldo van de dotaties op die rekening is evenwel eigendom van de ABI. De GOB heeft dus een schuld ten opzichte van de ABI die gelijk is aan het saldo van de transitrekening.

In theorie zijn enkel de hieronder opgesomde bewegingen toegestaan:

- Kasontvangst naar aanleiding van de uitbetaling van een dotatie;
- Kasuitgave via automatische cashpooling (enkel voor de instellingen van het FCCB);
- Kastuitgave door de centraliserende rekenplichtige van de uitgaven, op basis van een verantwoordingsstuk.

Op de rekening 550xxx1000 stemmen debetverrichtingen overeen met de ontvangst van een door de GOB toegekende dotatie en de creditverrichtingen met een automatische overdracht van de transitrekening van de ABI naar de eigen bankrekening van de ABI (= automatische cashpooling: dankzij de financiële centralisatiemechanismen wordt de rekening-courant van de ABI elke dag gecrediteerd met het bedrag van haar uitgaven, zodat de eigen bankrekening van de ABI in principe steeds een nulsaldo vertoont).

Elke ABI moet in haar boekhouding een grootboekrekening "andere vorderingen" openen. Het gaat meer bepaald om rekening 4164000000 "VORDERING OP TRANSITREKENING GOB-ABI (INTERCO)", gekoppeld aan rubriek 4280 van het GBP. De detailinhoud van die rekening is volkomen gelijk aan die van de rekening 55xxx1000 in de boekhouding van de GOB en het saldo moet overeenstemmen met het saldo van de rekening 55xxx1000 van de GOB.

Aangezien de betrokken rekeningen balansrekeningen zijn (schuld, vordering, bank), hebben ze geen enkele weerslag op de begroting. De tegenpost van deze rekeningen (kosten en opbrengsten) is daarentegen wel budgettair relevant.

2.2 Ter herinnering: belangrijke principes

Op de transitrekening zijn geen andere kasontvangsten dan subsidiebetalingen door de GOB toegestaan. De ABI's worden verzocht het nummer van hun transitbankrekening niet mee te delen aan hun klanten! Als een ABI een bedrag moet terugbetalen aan de GOB  , moet die terugbetaling verricht worden op de financiële rekening van de GOB BE43 0912 3109 0001 met als mededeling de reden van de betaling.

Er dient eveneens een verantwoordingsstuk verstuurd te worden naar de Gewestelijke Overheidsdienst Brussel, directie Boekhouding, Sint-Lazarusplein 2 te 1035 Brussel of per e-mail naar invoice@sprb.brussels, gveirman@gob.brussels, comptableregional@sprb.brussels. Het gaat daarbij om de kopie van het schrijven waarmee de ordonnateur van de GOB de ABI om terugbetaling verzoekt ofwel een document opgesteld door de ABI waarin die de GOB meldt dat een terugbetaling zal plaatsvinden. Dit document moet medeondertekend door de ordonnateur van de GOB worden.

3.1 Technische aspecten

De bankverrichtingscodes in het elektronisch rekeninguittreksel zijn als volgt:

De ABI ontvangt het elektronisch uittreksel van de centralisatierekening niet, maar kan het raadplegen via Belfiusweb. Wij kiezen ervoor om de bijschrijvingen op de transitrekening, die beperkt in aantal zijn, manueel te boeken.

In het verleden werd de transitrekening geboekt als een bankrekening van de ABI, maar die werkwijze is niet correct vanuit het oogpunt van de rekeningen van de onderneming.

3.2 Boeking bij de GOB²

We nemen als voorbeeld een subsidie toegekend door de GOB aan een ABI die is opgericht in de vorm van een vzw. Op te merken valt dat de MAR-rekening, de GBP-rekening en de economische code afhangen van het soort subsidie (inkomensoverdracht vs. kapitaaloverdracht), maar ook van de begunstigde van de subsidie:

- GBP 6790 en economische code 41xx voor inkomensoverdrachten (4160 als de ABI opgericht is in de vorm van een vzw, anders 4140);
- GBP 6890 en economische code 61xx voor kapitaaloverdrachten (6161/62 als de ABI opgericht is in de vorm van een vzw, anders 6141/42).

3.2.1 Handmatige boekingen

Transactie FB60: invoering van factuur

Op 27.01.2016: invoer van de factuur (documentsoort 10) van de ABI voor de subsidie = aanvraag tot uitbetaling van de subsidie.

Opmerkingen: :

- De aan de transitrekeningen toegewezen leveranciers worden VIFOxxx genoemd (naar "Virement Interne Fournisseur").
- De 6*-rekeningen hangen af van het soort subsidie.
- De datums en bedragen zijn fictief.
- De periodiciteit van de subsidiebetalingen hangt af van de ABI, van jaarlijks tot maandelijks, en van de aanpassingsboekingen.

3.2.2 Automatische boekingen

Transactie F110: automatische betalingsverrichting

Op 01.02.2016: betaling van de factuur (documentsoort 50) van de ABI via uitgegeven overschrijving = betaling van de subsidie.

⇒ De leverancier die de subsidie ontvangt, wordt vereffend.

Transactie FEBC: laden van de CODA's

Op 02.02.2016 (boekingsdatum 01.01.2016): terugontvangst CODA's (documentsoort 50)

Op de rekening-courant van de GOB:

Verrichting 0107000, zijnde collectieve betaling (uitgegeven overschrijving) = vereffening van de betaling van de subsidie

⇒ De rekening uitgegeven overschrijving wordt vereffend.

Op de transitrekening van de ABI: storting van de subsidie van € 1.000

Verrichting I999999, zijnde een afgeleide verrichting van 015000, overschrijving te uwen gunste = ontvangst van de subsidie op de transitrekening van de ABI

Transactie FEBC: laden van de CODA's

Dagelijks, op de transitrekening van de ABI: automatische inhouding, bijvoorbeeld € 10

Verrichting 0117000, zijnde een debitering van de centralisatierekening met een variabel bedrag, in ons voorbeeld € 10,00, waarmee het saldo van de rekening-courant van de ABI op nul gebracht wordt = gebruik van de subsidie op de transitrekening van de ABI om de rekening-courant van de ABI te stijven.

3.2.3 Jaareinde

Het saldo van de rekeningen 550xxx1000 en 4880010000 voor de ABI is gelijk in absolute waarde.

3.3 Boeking bij de ABI

Een ABI ontvangt een subsidie van de GOB. Op te merken valt dat de MAR-rekening, de GBP-rekening en de economische code afhangen van het soort subsidie (inkomensoverdracht vs. kapitaaloverdracht), maar ook van de verlener van de subsidie.

- GBP 7690 en economische code 46xx9 worden gebruikt voor inkomensoverdrachten (4610 als de subsidie wordt verleend door de GOB, 4660 als ze wordt verleend door een ABI met vzw-statuut en 4640 als ze wordt verleend door een ander type ABI).
- GBP 7890 en economische code 66xx9 worden gebruikt voor kapitaaloverdrachten (6611/12 als de subsidie wordt verleend door de GOB, 6161/62 als ze wordt verleend door een ABI met vzw-statuut en 6141/42 als ze wordt verleend door een ander type ABI).

3.3.1 Handmatige boekingen

3.3.1.1 Optie 1: in de kasboekhouding

Transactie FB50: : Inboeking van de dotatie op de transitrekening

Op 01.02.2016: invoer van het grootboekdocument voor een diverse verrichting (documentsoort SA) = registratie van de subsidie als ontvangst geïnd op de transitrekening, te raadplegen op Belfiusweb.

NB: Voor instellingen die maandelijkse en complexe subsidies ontvangen (bv. DBDMH), kunnen documenten aangemaakt worden via kopie of op basis van een "model".

3.3.1.2 Optie 2: bij de vastgestelde rechten

Transactie FB70:Uitgifte van een schuldvordering door de ABI

Op 01.01.2016: invoer van een klantenfactuur aan de GOB (klant 1100000016).

Transactie FB01: Inboeking van de dotatie op de transitrekening

Op 01.02.2016: invoer van een klantenbetaling van de GOB en vereffening van de klant, op basis van de storting door de GOB op de transitrekening (GOB), te raadplegen op Belfiusweb.

Daartoe:

Enter

Enter

Klik op   voor een samenvattend overzicht van het document en sla op.

Vereffen vervolgens de klant via F-32.

Enter

Enter

Selecteer de te vereffenen documenten en sla op.

3.3.2 Automatische boekingen

Transactie FEBC: laden van de CODA's

Dagelijks, op de rekening-courant van de ABI:

Verrichting 0166000, zijnde een creditering van de centralisatierekening = gebruik van de subsidie op de transitrekening van de ABI om de rekening-courant van de ABI te stijven.

3.3.3 Jaareinde

Het saldo van rekening 4164000000 is gelijk aan het saldo van de transitrekening van de ABI bij de GOB.

3.4 Op consolidatieniveau

Voor de consolidatie wordt nagegaan of de waarde van de vordering van de ABI (rekening 4164000000 of 4280) gelijk is aan de waarde van de schuld van de GOB (rekening 4880010000 of 4680) en worden de vordering en de schuld geëlimineerd. Op het niveau van de groep blijft enkel het saldo van rekening 55xxx1000 over.

²Het betreft een samenvatting van het boekingsschema voor een subsidie (niet noodzakelijkerwijze de FCCB-dotatie) toegekend door de GOB aan een ABI. De GOB gebruikt immers andere technische rekeningen, maar het saldo daarvan wordt uiteindelijk geannuleerd.